Sông Bạch Đằng – Chứng tích ghi dấu lịch sử hào hùng của dân tộc
Sông Bạch Đằng, một trong những dòng sông lịch sử quan trọng nhất của Việt Nam, không chỉ nổi bật với vẻ đẹp thơ mộng mà còn lưu giữ những dấu ấn hào hùng của dân tộc qua các thời kỳ. Nơi đây từng là chứng nhân cho những trận chiến oai hùng, ghi dấu sự kiên cường và tinh thần bất khuất của cha ông trong cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc. Hãy cùng Hạ Long Media khám phá và hiểu rõ hơn về giá trị lịch sử, văn hóa mà dòng sông này mang lại cho đất nước.
Địa chỉ sông Bạch Đằng ở đâu? Đặc điểm sông thế nào?
Sông Bạch Đằng, hay còn gọi là sông Vân Cừ, tọa lạc giữa thị xã Quảng Yên (Quảng Ninh) và huyện Thủy Nguyên (Hải Phòng). Điểm khởi đầu của dòng sông này là Phà Rừng, và điểm kết thúc là cửa Nam Triệu ở Hải Phòng. Sông Bạch Đằng dài khoảng 32 km, với hệ thống sông ngòi phong phú và địa hình núi non hiểm trở, tạo điều kiện thuận lợi cho việc bố trí phòng thủ quốc gia.
Sông Bạch Đằng cũng nằm cách cửa Lục của Vịnh Hạ Long khoảng 40 km và thuộc hệ thống sông Thái Bình. Đây được coi là một con đường thủy quan trọng, kết nối Hà Nội với miền Nam Trung Quốc qua cửa sông Nam Triệu, tiếp nối qua sông Thầy, sông Đuống và sông Hồng để vào Thăng Long.
Để hiểu rõ hơn về Sông Bạch Đằng, cần xem xét các đặc điểm của sông. Hai bên bờ sông có hệ thống sông ngòi dày đặc, nổi bật với địa hình hiểm trở, rừng rậm và nhiều hang động. Sông Bạch Đằng có đến năm nhánh sông phụ, trong đó ba nhánh dẫn nước ra biển. Hạ lưu của sông thấp và chịu ảnh hưởng đáng kể từ thủy triều.
Nước triều dâng lên từ nửa đêm cho đến sáng, trải rộng hai bên bờ lên tới 12.000 km, và chảy rất mạnh khi triều rút. Mực nước giữa lúc triều lên và triều xuống có sự chênh lệch lên tới hơn 3 mét. Với những đặc điểm này, Ngô Quyền đã khéo léo tận dụng vị thế tự nhiên của Sông Bạch Đằng để giành chiến thắng lừng lẫy trong trận Bạch Đằng Giang huyền thoại.
Những sự kiện lịch sử gắn liền với dòng sông Bạch Đằng huyền thoại
Dòng sông Bạch Đằng là nơi lưu giữ dấu tích của người Việt cổ, nơi đã chứng kiến ba trận đánh quyết định từ thế kỷ 10 đến thế kỷ 13. Trong cả ba trận, quân ta đã sử dụng chiến thuật cọc gỗ, diễn ra chỉ trong một ngày, tận dụng triều cường để tiêu diệt quân xâm lược Nam Hán, Đại Tống và Nguyên Mông.
Nhiều ý kiến cho rằng ba trận chiến Bạch Đằng là những cuộc thủy chiến lớn nhất trong lịch sử. Cố Phó Thủ tướng Lê Văn Thành từng nhấn mạnh vị trí chiến lược của Hải Phòng trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Năm 938, Ngô Quyền đã lãnh đạo nhân dân, sử dụng trận địa cọc gỗ để đánh bại quân Nam Hán, chấm dứt 1.117 năm Bắc thuộc. Tiếp theo, năm 981, Hoàng đế Lê Đại Hành một lần nữa áp dụng phương pháp tương tự để đánh tan quân Tống, bảo vệ nền độc lập của Đại Cồ Việt.
Đặc biệt, vào năm 1288, Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn đã khéo léo sử dụng địa hình và chiến thuật cọc gỗ để đánh chìm hàng trăm chiến thuyền Nguyên Mông, đánh dấu một trong những chiến công vĩ đại của lịch sử dân tộc, mở ra thời kỳ phát triển rực rỡ cho Đại Việt.
Trong các cuộc kháng chiến này, nhân dân Hải Phòng đã đóng góp tích cực, từ những nông dân, ngư dân trở thành chiến binh, dưới lá cờ của các anh hùng dân tộc. Tên tuổi Bạch Đằng Giang đã trở thành bất hủ trong lịch sử Việt Nam, ghi dấu ấn không thể phai mờ.
Những điểm nhất định phải ghé khi đến thăm khu di tích lịch sử Quốc gia Bạch Đằng
Khu di tích Bạch Đằng tọa lạc ở thị xã Quảng Yên, thành phố Uông Bí, ghi dấu ấn lịch sử với chiến thắng lẫy lừng của quân và dân nhà Trần chống lại quân Nguyên Mông vào năm 1288. Quần thể di tích bao gồm Đền Trần Hưng Đạo, miếu Vua Bà, bến đò Rừng, đình Yên Giang, đền Trung Cốc, đình Trung Bản và đình Đền Công.
Ngoài những di sản văn hóa vật thể tiêu biểu, khu di tích còn bảo tồn nhiều di sản văn hóa phi vật thể quý giá. Nhờ những giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học nổi bật, vào năm 2012, Thủ tướng Chính phủ đã công nhận Khu di tích Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 là Di tích Quốc gia đặc biệt. Du khách khi đến Quảng Yên không thể bỏ qua điểm đến này.
Đền Trần Hưng Đạo và miếu Vua Bà
Đền Trần Hưng Đạo và miếu Vua Bà ở phường Yên Giang là trung tâm tổ chức Lễ hội truyền thống Bạch Đằng. Cách trung tâm thị xã Quảng Yên 8 km, đình Trung Bản thờ Trần Hưng Đạo và lưu giữ nhiều hiện vật quý giá từ thời Lê. Tương truyền, trong trận chiến Bạch Đằng, Trần Hưng Đạo đã chống gươm xuống đất để búi lại tóc.
Tượng Trần Hưng Đạo tại đình Trung Bản
Tượng Trần Hưng Đạo tại đình Trung Bản được coi là tác phẩm đẹp nhất về ngài ở Việt Nam, với tay trái cầm trâm cài đầu, liên quan đến truyền thuyết búi tóc. Đền Trung Cốc cũng thờ Trần Hưng Đạo và Phạm Ngũ Lão, bảo tồn nhiều sắc phong và hiện vật nghệ thuật quý giá.
Bãi cọc trận địa Bạch Đằng tại phường Yên Giang và đình Đền Công
Bãi cọc trận địa Bạch Đằng, phát hiện năm 1958 tại phường Yên Giang, là điểm nhấn không thể bỏ qua. Đình Đền Công là nơi tưởng niệm những người đã hy sinh trong trận chiến lịch sử này.
Ngày nay, Sông Bạch Đằng là nơi để mỗi người dân Việt ôn lại những ký ức hào hùng, tôn vinh các giá trị lịch sử và văn hóa của dân tộc. Hãy một lần ghé thăm nơi đây để cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên cũng như tinh thần kiên cường của ông cha ta, để mỗi chuyến đi trở thành một hành trình tìm về nguồn cội, kết nối với quá khứ vinh quang của đất nước. Hạ Long Media tin rằng dòng sông sẽ luôn là chứng tích trường tồn, nhắc nhở thế hệ mai sau về lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam.
Lê Cảnh
Xin chào quý anh chị, tôi là Lê Cảnh - CEO của Hạ Long Media. Tôi rất hân hạnh được đồng hành cùng quý anh chị trong những tour du lịch Trung Quốc và tư vấn cho quý anh chị xây dựng hệ thống kinh doanh online.