Lăng các vua Trần, tọa lạc tại Đông Triều, Quảng Ninh, không chỉ là nơi yên nghỉ của những vị vua vĩ đại mà còn là biểu tượng cho thời kỳ hưng thịnh của Đại Việt trong lịch sử. Với kiến trúc độc đáo và cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, khu lăng mộ này mang đến cho du khách cái nhìn sâu sắc về nhà Trần – một trong những triều đại kiệt xuất nhất của dân tộc. Hãy cùng Hạ Long Media khám phá chi tiết để hiểu rõ hơn về di sản văn hóa quý giá và những giá trị mà khu di tích mang lại cho thế hệ mai sau.
Lăng các vua trần ở Đông Triều – nơi ghi dấu ấn của một triều đại huy hoàng
Đông Triều, mảnh đất gắn liền với lịch sử dân tộc Việt Nam, từng được biết đến với tên gọi An Sinh hay Yên Sinh. Vào triều đại của vua Trần Dụ Tông (1341-1369), tên gọi này đã được đổi thành Đông Triều, mang nghĩa “triều đình phía đông”. An Sinh là quê hương của dòng họ Trần và là một trong những vùng lưu giữ nhiều di sản văn hóa đặc sắc từ thời Lý – Trần.
Các nghiên cứu gần đây đã xác định ba nơi quan trọng liên quan đến quê hương của nhà Trần. Thứ nhất là Dương trạch tại xã An Sinh, huyện Đông Triều (nay thuộc Quảng Ninh); thứ hai là Dương trạch ở xã Tức Mặc, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định (nay là phường Lộc Vượng, TP Nam Định); và thứ ba là Âm phần tại xã Thái Đường, huyện Hưng Nhân, tỉnh Thái Bình (nay là xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà). Trong số này, An Sinh (Đông Triều) được xem là quan trọng nhất nhờ có Thái miếu, thường được gọi là đền Thái.
Các nhà nghiên cứu cũng khẳng định rằng Thăng Long và Thiên Trường Nam Định là hai trung tâm chính trị chủ chốt, trong khi Đông Triều giữ vai trò là một trung tâm văn hóa đặc sắc của triều đại nhà Trần.
Hệ thống chi tiết về Lăng các vua trần ở Đông Triều
Khu đền thờ và lăng các vua Trần tọa lạc trên một vùng đất có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, trải dài gần 15 km² từ núi Đạm Thủy ở xã Thủy An đến núi Ngoạ Vân tại xã An Sinh, Đông Triều. Đây là một trong những di tích quan trọng, thể hiện giá trị văn hóa và nghệ thuật đặc sắc. Ngày 28 tháng 4 năm 1962, Bộ Văn hóa đã ban hành Quyết định số 313, công nhận khu đền thờ và lăng các vua Trần là di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia.
Toàn bộ hệ thống lăng các vua Trần tạo nên một không gian văn hóa đặc sắc của quần thể Khu di tích nhà Trần tại quê hương Đông Triều, kéo dài đến Di tích quốc gia đặc biệt Yên Tử. Sự kết hợp này sẽ kích thích sự phát triển kinh tế – xã hội của Đông Triều theo hướng “kinh tế xanh”, đồng thời bảo vệ môi trường và đảm bảo sự phát triển bền vững.
>>Xem thêm:
- Núi Yên Tử – chốn bồng lai giữa lòng đất Việt
- Sông Bạch Đằng – Chứng tích ghi dấu lịch sử hào hùng của dân tộc
Đền An Sinh
Vào năm 1381, nhằm tránh sự cướp bóc từ quân Chiêm Thành, triều đình đã di chuyển các lăng mộ từ Quắc Hương Thái Đường, Kiến Xương về An Sinh, Đông Triều. Theo bia ký, trong thời Lê và Nguyễn, dân xã An Sinh được miễn thuế để phục vụ lăng tẩm các vua Trần.
Điện An Sinh đã trải qua nhiều lần tu sửa, nhưng đến đầu thế kỷ XX chỉ còn lại phế tích. Năm 1997, UBND huyện Đông Triều khởi công xây dựng lại đền An Sinh. Năm 2000, đền An Sinh đã được hoàn thành với thiết kế hình chữ công, bao gồm tiền đường, trung đường và hậu cung. Trong sân đền, có tám cây vạn tuế biểu trưng cho sự tồn tại vĩnh cửu của tám vị vua Trần, cùng với 175 cây hoa sữa vừa tạo bóng mát vừa mang lại hương thơm, tôn vinh triều đại nhà Trần.
Đền Thái
Đền Thái là một trong lăng các vua Trần nằm trên đồi Đình, thôn Trại Lốc, xã An Sinh, huyện Đông Triều, được xây dựng từ thời Trần để thờ ba vị vua đầu triều: Trần Thái Tổ, Trần Thái Tông và Trần Thánh Tông. Di tích này ra đời vào đầu thế kỷ 13, sau khi Trần Thái Tông đã phân chia vùng đất cho anh mình. Ban đầu là Tiên miếu, đến thế kỷ 14, nơi này trở thành Thái miếu, nơi thờ cúng hoàng tộc. Mặc dù trải qua thiên tai và chiến tranh, đền được xây dựng lại vào năm 1993 với tên gọi phổ biến là đền Thái.
Lăng Tư Phúc
Lăng Tư Phúc là lăng các vua Trần an táng và thờ ba vị vua: Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông và Trần Giản Hoàng. Tài liệu ghi lại rằng lăng các vua Trần này có tường bao dài 59,4m và nằm cạnh tường điện An Sinh. Lăng gồm ba phần: một lăng chính dài 19,8m, rộng 9,9m, và hai lăng nhỏ hơn. Lăng Tư Phúc không chỉ thể hiện sự tôn kính đối với các vua Trần mà còn là biểu tượng văn hóa của triều đại này.
Thái Lăng
Thái Lăng, hay lăng Đồng Thái, là một trong lăng các vua Trần tọa lạc tại đồi Trán Quỷ, thôn Trại Lốc, xã An Sinh. Được xây dựng vào năm 1320, đây là nơi an táng vua Trần Anh Tông và Hoàng Thái Hậu Thuận Thánh Bảo Từ. Theo ghi chép trong “Đại Việt sử ký toàn thư”, vua Trần Anh Tông qua đời và được đưa vào Thái Lăng vào tháng 12 năm 1320, khẳng định tầm quan trọng của nơi này trong di sản lịch sử Việt Nam.
Mục Lăng
Mục Lăng, hay lăng Đồng Mục, nằm chân đồi Khe Gạch, thôn Trại Lốc, xã An Sinh, được xây dựng vào năm 1357 để an táng vua Trần Minh Tông. Tài liệu lịch sử cho biết, vua Minh Tông qua đời ở cung Bảo Nguyên vào tháng 2 và được chôn cất tại Mục Lăng vào tháng 11 cùng năm. Lăng này không chỉ là nơi yên nghỉ mà còn là minh chứng cho sự phát triển của nghệ thuật kiến trúc thời Trần.
Ngải Sơn Lăng
Ngải Sơn Lăng, còn gọi là lăng Ngải Sơn, nằm ở xóm Trại Lốc 2, xã An Sinh, được xây dựng vào năm 1381 để thờ vua Trần Hiến Tông. Ghi chép từ “Đại Việt sử ký toàn thư” cho biết, vua Hiến Tông qua đời vào tháng 6 năm 1341 và được an táng tại An Lăng. Đến năm 1381, các lăng mộ khác được đưa về đây nhằm tránh sự xâm lấn từ quân Chiêm Thành.
Phụ Sơn Lăng
Phụ Sơn Lăng, hay lăng Phụ Sơn, tọa lạc ở xóm Mới, thôn Bãi Dài, xã An Sinh, được xây dựng vào năm 1369 để an táng vua Trần Dụ Tông. Theo “Đại Việt sử ký toàn thư”, vua Dụ Tông qua đời vào tháng 5 năm 1369 và được chôn cất tại đây vào tháng 11. Lăng không chỉ thể hiện sự tôn kính mà còn là một phần quan trọng trong di sản văn hóa của triều Trần.
Nguyên Lăng
Nguyên Lăng nằm trên gò đất cao trong thung lũng Khe Nghệ, xóm Bãi Đá, xã An Sinh, được xây dựng năm 1364 để an táng vua Trần Nghệ Tông. Tài liệu lịch sử ghi nhận rằng vua Nghệ Tông qua đời vào tháng 12 năm 1394 và được chôn tại Nguyên Lăng. Nơi đây không chỉ là lăng mộ mà còn là biểu tượng cho triều đại Trần, phản ánh truyền thống văn hóa và lịch sử của dân tộc.
Đồng Hỷ Lăng
Đồng Hỷ Lăng, nằm ở núi Ngọc Thanh, thôn Đạm Thủy, được xây dựng năm 1377 để thờ vua Trần Duệ Tông. Ghi chép trong “Đại Việt sử ký toàn thư” cho biết, vua Duệ Tông qua đời vào tháng 9 năm 1377 và được chôn cất tại đây. Khu vực này còn lưu giữ lăng mộ của vua Trần Thuận Tông, thể hiện sự phong phú của di sản văn hóa và lịch sử của triều đại Trần.
Lăng các vua Trần ở Đông Triều là nơi an nghỉ của những vị vua và là biểu tượng sống động của một thời kỳ hưng thịnh trong lịch sử Đại Việt. Với kiến trúc độc đáo và giá trị văn hóa sâu sắc, khu di tích này gợi nhớ về những chiến công lừng lẫy và những đóng góp to lớn của triều đại nhà Trần đối với đất nước. Hạ Long Media tin rằng, qua mỗi bước chân tại đây, du khách sẽ cảm nhận được sức sống mãnh liệt của lịch sử và văn hóa, cùng với những câu chuyện hào hùng về cuộc kháng chiến chống ngoại xâm và sự phát triển của đất nước.
