Tại nhiều xã vùng cao của huyện Ba Chẽ như Đồn Đạc, Thanh Sơn, Đạp Thanh, việc trồng trà hoa vàng kết hợp trồng xen kẽ các loại cây khác đã giúp người dân nơi đây nâng cao thu nhập, góp phần xóa đói giảm nghèo, đẩy mạnh phát triển kinh tế địa phương. Nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn về trà hoa vàng Ba Chẽ thì hãy đọc bài viết dưới đây của Hạ Long Media nhé.
Đôi nét về trà hoa vàng Ba Chẽ
Trà hoa vàng tại huyện miền núi Ba Chẽ (Quảng Ninh) là loại cây mọc tự nhiên trong rừng từ nhiều năm. Trước đây bà con đào cả cây về bán cho các thương lái với giá khoảng 1,5 – 2 triệu đồng/cây. Song vì khai thác quá nhiều nên cây trà hoa vàng tự nhiên cứ ngày một ít đi. Nhận thấy giá trị của trà hoa vàng, người dân đã dần bắt đầu trồng, khôi phục và bảo tồn cây trà hoa vàng. Năm 2010 bà con đồng bào trên địa bàn đã bắt đầu trồng thành vùng tập trung.
Đặc điểm của hoa vàng Ba Chẽ
Hoa vàng là một giống cây thuộc họ chè, chi trà, có các tên gọi khác, như: Kim hoa trà, trà trường thọ… Trà hoa vàng mọc tự nhiên trên rừng, khe, lạch nước. Cây trà hoa vàng là cây thân gỗ, cao từ 2- 5m, vỏ cây màu xám nhạt, cành cây mọc thưa thớt.
Lá của cây mọc đơn dài và hẹp, phiến lá thuôn, bề rộng 4 – 6cm dài khoảng 10, 11cm, viền lá có răng cưa. Hoa trà vàng mang màu vàng rực rỡ như màu hoa mai, mọc ngay sát cuống lá và thân. Một bông có 8 cánh 10 cánh, đường kính khoảng 5-6cm, hoa có nhụy kết dính đây là mô tả chung về bông hoa nhưng ở thực tế có thể khác đi do điều kiện, không gian mọc.
Quy trình sản xuất của trà hoa vàng Ba Chẽ
Chè hoa vàng được thu hái quanh năm. Tuy nhiên vào khoảng tháng 3 và tháng 4 với việc thu hái hiệu quả nhất. Theo người dân địa phương, để có trà ngon, khi hoa trà nở là phải hái ngay, nếu để lâu ong sẽ đến hút mật, làm hỏng nhụy, hoặc mưa xuống cũng làm giảm chất lượng trà.
Hoa sau khi hái về sẽ được sao trong chảo với lửa nhỏ, đảo đều và dùng tay vò nhẹ để trà quăn và dậy mùi hương. Khoảng 10kg hoa tươi sẽ cho thành phẩm 1kg hoa khô. Mỗi lần pha chỉ lấy một nhúm, tráng trà để loại hết bụi bẩn, sau đó mới dùng nước sôi để pha. Trà ngấm sẽ cho màu nước vàng như mật ong, tỏa mùi thơm, uống xong vị ngọt đọng mãi nơi đầu lưỡi…
>> Xem thêm:
Giá trị dinh dưỡng của trà hoa vàng Ba Chẽ
Trà hoa vàng Ba Chẽ là dược liệu với hơn 400 hoạt chất, có nhiều hoạt chất quý như polyphenol, saponin, các vi lượng… Những dưỡng chất này sẽ giúp cơ thể ngăn ngừa lão hóa, cải thiện cho tim mạch, giữ huyết áp ở mức ổn định. Uống trà đều đặn còn giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng.
Dịch chiết từ lá và hoa của cây trà hoa vàng Ba Chẽ có khả năng ức chế tế bào tiền ung thư gan. Các nghiên cứu khác trên thế giới sau đó cũng đã chỉ ra rằng trà hoa vàng có tác dụng rõ rệt trong việc giảm lượng lipid máu, rất tốt cho bệnh cao huyết áp do khả năng làm giảm và điều hòa huyết áp, tăng cường hệ miễn dịch và kéo dài tuổi thọ.
Dự án nuôi trồng hữu cơ trà hoa vàng Ba Chẽ đạt chuẩn GACP
Trà hoa vàng tự nhiên đang ngày càng khan hiếm thậm chí có nguy cơ tuyệt chủng. Đứng trước thực trạng đó, giai đoạn 2015-2017 huyện Ba Chẽ đã hỗ trợ hơn 1,1 tỷ đồng cho 174 hộ tham gia dự án trồng cây trà hoa vàng tập trung. Cùng với đó, hợp tác xã đã thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, chế biến trà hoa vàng cho người dân. Sau thời gian được quan tâm phát triển, trà hoa vàng đã mang lại đời sống kinh tế ổn định cho các hộ dân tham gia trồng.
Với mong muốn bảo tồn, phát triển nguồn gen dược liệu quý này, từ năm 2018 đến năm 2020, Công ty CP Kinh doanh Lâm sản Đạp Thanh (huyện Ba Chẽ) đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu xây dựng kỹ thuật nhân giống và quy trình sản xuất các sản phẩm trà hoa vàng”. Nhóm nghiên cứu đã áp dụng thành công mô hình nhân giống cây trà hoa vàng bằng phương pháp giâm hom, đáp ứng được nhu cầu về giống cho trồng cây trà hoa vàng trên quy mô lớn, giúp phát triển vùng trồng nguyên liệu tại địa phương cũng như đa dạng hóa các sản phẩm từ cây Trà hoa vàng.
Từ kết quả nghiên cứu thành công, huyện Ba Chẽ đã thành lập tổ hợp ký hợp đồng với Công ty cổ phần kinh doanh lâm sản Đạp Thanh trong việc hỗ trợ về kỹ thuật, giống, vật tư đồng thời bao tiêu nguyên liệu… Sau đó, huyện đã xây dựng Quy hoạch Khu trung tâm sản xuất giống và chế biến tập trung cây trà hoa vàng tại xã Đạp Thanh và giao Công ty cổ phần kinh doanh lâm sản Đạp Thanh quản lý khu vườn ươm, xưởng chế biến trà.
Mỗi năm, Công ty cung ứng được trên 200.000 cây giống trà hoa vàng các loại, chế biến 30 tấn lá và 10 tấn hoa tươi. Năm 2021, Công ty đã sản xuất khoảng 700kg hoa khô, giá trị ước tính cả chục tỉ đồng.
Hiện diện tích trồng cây trà hoa vàng của huyện Ba Chẽ đã phát triển lên đến gần 300ha. Trong đó, tập trung chủ yếu ở các xã Đồn Đạc, Đạp Thanh, Thanh Lâm, Thanh Sơn, Nam Sơn và Lương Mông. Đến nay đã có khoảng 100ha cho thu hoạch. Doanh thu từ cây trà hoa vàng trên địa bàn huyện đạt khoảng trên 20 tỷ đồng. Huyện cũng đang đặt mục tiêu sẽ tăng diện tích trồng trà hoa vàng lên trên 500ha vào năm 2025.
Trà hoa vàng Ba Chẽ giờ đây đã trở thành sản phẩm được chứng nhận là sản phẩm OCOP 5 sao của Quảng Ninh. Hiện nay, giá chè hoa vàng trên thị trường sẽ dao động trong khoảng 15 -20 triệu/kg. Tuy nhiên mọi người có thể mua theo lạng để thưởng thức và phù hợp với túi tiền hơn.
