Lễ hội Tiên Công là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc của Quảng Ninh, thu hút đông đảo du khách và người dân tham dự mỗi năm. Không chỉ mang giá trị tâm linh sâu sắc, lễ hội còn tái hiện những nghi thức cổ truyền, tôn vinh công lao của các bậc tiền nhân khai hoang mở đất. Nếu bạn yêu thích khám phá nét đẹp văn hóa và muốn trải nghiệm bầu không khí lễ hội độc đáo, đừng bỏ qua lễ hội này.
Khám phá lễ hội Tiên Công
Lễ hội Tiên Công hay còn có tên gọi khác là lễ “rước người”, là một lễ hội độc đáo và được người dân duy trì tổ chức với quy mô khá lớn trên địa bàn thị xã Quảng Yên. Lễ hội được diễn ra từ ngày mùng 5 đến mùng 7 tháng giêng Âm lịch, để tưởng nhớ các vị Tiên Công đã có công khám phá, khai khẩn và lập nên hòn đảo Hà Nam trù phú, thuộc thị xã Quảng Yên ngày nay.
Lễ hội Tiên Công ngày nay được tổ chức tại đền Thập cửu Tiên Công thuộc xã Cẩm La và còn được người dân địa phương gọi với nhiều tên khác như: Hội Miếu Tiên Công hoặc Hội Miếu La, Hội Thập cửu Tiên Công. Ngày nay người dân Quảng Yên thường gọi lễ hội này là Lễ hội Tiên Công và đây cũng trở thành tên chính thức.
Đến hiện tại lễ hội này là của chung bốn xã: Cẩm La, Trung Bản, Phong Cốc và Yên Đông. Vì thế nếu nghe tên Hội Tiên Công Tứ xã thì cũng là đang nói đến lễ hội Tiên Công nhé. Đến nay lễ hội vẫn được duy trì đều đặn hàng năm nhằm giữ gìn truyền thống của cha ông, đồng thời tạo nên điểm nhấn hấp dẫn cho du lịch tâm linh Quang Ninh.
Các hoạt động tại lễ hội Tiên Công
Để buổi lễ Tiên Công diễn ra thuận lợi, các hoạt động đều đảm bảo chuẩn bị tốt với các khâu như:
Trước lễ hội
Mặc dù lễ hội Tiên Công được tổ chức vào mùng 4, 5, 6 và ngày 7 tháng Giêng Âm lịch, thế nhưng các bước chuẩn bị đã được diễn ra từ tháng Chạp năm cũ. Các cụ ông cụ bà chuẩn bị bước vào độ tuổi 80, 90 sẽ báo cho họ hàng người thân để mời họ đến lễ mừng thọ được tổ chức vào lễ hội. Vào tối mùng 3 tháng Giêng, những người đứng đầu các dòng họ sẽ cùng nhau cúng yết cáo với tổ họ mình danh sách những cụ ông, cụ bà chuẩn bị bước vào tuổi thượng thọ.
Các nghi lễ
Mở đầu lễ hội Tiên Công sẽ là lễ “Ra cỗ họ” hay còn có tên gọi khác là “Lễ tế Tổ”, được các con cháu những dòng họ Tiên Công tổ chức vào ngày mùng 4. Đây là nghi lễ lớn nhất được diễn ra tại từ đường thờ tổ tiên. Vào ngày này, các gia đình có cụ ông cụ bà đến tuổi thượng thọ sẽ chuẩn bị lễ vật để dâng lên kính cáo với Tiên công và tổ tiên đã ban phúc lành để người già lên được chiếu thọ. Đồng thời, lễ này cũng để kính báo cho hội đồng gia tộc năm nay cụ nào được thượng thọ và mời bà con trong họ đến dự lễ mừng thọ.
Đến ngày mùng 5 tháng giêng, con cháu trong gia đình có người thân lên thượng thọ chuẩn bị để trang trí khuôn viên gia đình mình theo truyền thống mừng thọ. Quan trọng nhất là chuẩn bị trang phục cho các cụ ông cụ bà, gồm áo gấm, khăn thêu chữ thọ, gậy chống cho cha mẹ, chuẩn bị thêm cả bàn ghế, cỗ bàn để đãi khách như một ngày hội đoàn tụ của dòng họ.
>>> Xem thêm:
Đến ngày mùng 6 tháng giêng, các hộ gia đình không tổ chức đoàn rước cụ thượng về miếu Tiên Công lễ tổ thì sẽ thực hiện đội lễ đưa cụ thượng lên miếu lễ tổ. Những gia đình có điều kiện hơn thì sẽ cùng cả dòng họ và làng xóm thực hiện đoàn rước long trọng bằng võng đào về miếu Tiên Công để lễ tổ, gọi là nghi lễ “Rước thọ” và “Rước người”.
Ngày mùng 7 – ngày hội chính, lễ hội Tiên Công nhộn nhịp và đông vui nhất với nghi lễ “Rước người” độc đáo chỉ có tại Quảng Ninh. Nghi lễ thể hiện sự trọng vọng, tôn vinh các Tiên Công, mang theo văn hóa thờ phụng những người già nhiều phúc đức nên được trời đất phù hộ sống thọ và khỏe mạnh.
Hoạt động sau khai hội
Sau khi hoạt động khai hội hoàn tất sẽ có hoạt động văn hóa, vui chơi với các trò chơi dân gian như chơi đu, chọi gà, cờ người, tổ tôm điếm, hát đúm, đấu vật, đắp đê… Trong đó, hai trò chơi cũng là nghi thức mở đầu lễ hội là cụ thượng đắp đê và đấu vật.
Lễ hội Tiên Công không chỉ là dịp để tưởng nhớ công đức cha ông mà còn là cơ hội để du khách hòa mình vào không khí rộn ràng, tìm hiểu nét văn hóa đặc trưng của vùng đất Quảng Ninh. Nếu bạn cần thêm thông tin hữu ích về du lịch, lễ hội hay những điểm đến hấp dẫn tại Quảng Ninh, Hạ Long Media luôn sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ bạn.