Con ruốc biển, hay còn gọi là ruốc chân dài, là một trong những đặc sản nổi bật của vùng biển Quảng Ninh. Với hương vị ngọt thanh, giàu dinh dưỡng và sự phong phú trong cách chế biến, con ruốc biển đã gắn liền với bữa cơm gia đình và trở thành món ngon níu chân du khách. Trong bài viết này, Hạ Long Media sẽ cùng bạn khám phá những nét đặc sắc của con ruốc biển và các món ăn hấp dẫn được chế biến từ loài hải sản này.
Đôi nét về con ruốc biển
Ruốc lỗ còn được gọi là ruốc chân dài, bạch tuộc mini… có tên khoa học là Octopus dollfusi, là một loài “mực tí hon” thuộc họ bạch tuộc (Octopodidae), Tuy có mặt ở nhiều vùng biển Việt Nam, nhưng ruốc lỗ tại vùng biển Quảng Ninh mới có giá trị dinh dưỡng cao. Bởi lẽ, nước biển nơi đây có độ mặn thấp hơn, kết hợp cùng nguồn thức ăn phong phú đã tạo nên những con ruốc với thịt săn chắc, ngọt thơm, đậm đà.
Sở hữu vẻ ngoài nhỏ nhắn với kích thước chỉ nhỉnh hơn ngón tay cái, đầu tròn như quả ổi, con to có chân dài tới hơn 20 phân nên gọi là con ruốc biển chân dài để phân biệt với ruốc chân ngắn. Vì Chúng thường ẩn mình dưới lớp bùn tại các bãi vẹt, bãi sú ven biển, sống nhút nhát cạnh miệng lỗ nên người ta gọi là con ruốc lỗ. Để đánh bắt được ruốc chân dài, ngư dân phải sử dụng những kỹ thuật đặc biệt, đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm. Một trong những cách phổ biến là dùng lồng bát quái hoặc đi soi ruốc trong các lỗ nhỏ ven biển vào ban đêm.
Người dân địa phương gọi đây là nghề “đi ngòi” hay “ruốc soi”. Khi “đi ngòi”, ngư dân mang theo đèn, kiên nhẫn soi từng lỗ nhỏ. Hễ thấy bóng dáng ruốc là phải nhanh tay bắt lấy, nếu không chúng sẽ nhanh chóng lẩn trốn. Do tập tính sống trong hang, lỗ và kích thước nhỏ bé nên việc đánh bắt ruốc chân dài khó khăn hơn so với các loại hải sản thông thường.
Cách lựa chọn mua con ruốc biển tươi ngon
Mùa ruốc rộ nhất là từ tháng 7 đến tháng 11 âm lịch. Trong đó, Tháng 7 ruốc còn nhỏ ăn ngon, ngọt; khoảng tháng 9, tháng 10 là thời điểm ruốc béo ngậy, đặc biệt là con cái có nhiều trứng, người dân địa phương gọi là “ruốc cơm xôi” ăn ngon hơn hơn con đực. Khi ăn dân sành ăn chỉ ăn “chuyên đề”, nghĩa là chỉ nhậu độc với món con ruốc biển chân dài nhâm nhi với rượu.
Ngoài ra khi chọn mua con ruốc biển cần phân biệt với ruốc chân dài và ruốc chân ngắn. Ruốc chân ngắn ăn bở, không ngọt và thơm ngon bằng ruốc chân dài. Để chọn một con ruốc ngon phải chọn con có xúc tu ở chân đều, tránh mua những con ruốc sáng màu tức là ruốc để lâu và không còn tươi. Chọn con màu đen tuyền và bóng, sờ nhiều nhớt tức là con khỏe, ăn ngon. Giá ruốc lỗ khá đắt đỏ và có thể thay đổi tùy theo mùa, kích thước…
Cách sơ chế con ruốc biển
Đặc thù của con ruốc là thân rất nhiều nhớt nên để có món ruốc ngon thì công đoạn làm sạch nhớt rất quan trọng.
- Đầu tiên, ruốc sẽ được bóp muối liên tục trong 20 phút, người trong nghề sẽ gọi đây là đánh ruốc.
- Ruốc được đánh cho đến khi mình con ruốc săn lại, cúp vào nom như bông hoa và hết sạch nhớt thì rửa sạch cho hết mặn rồi đem chế biến. Công đoạn này sẽ giúp thịt ruốc ngọt và giòn hơn, không bị dai.
>>> Xem thêm:
Món ăn từ con ruốc biển hấp dẫn người ăn
Thông thường, ruốc được người ta chế biến theo những cách đơn giản như ruốc luộc lá ổi, ruốc nấu chua, ruốc nướng sa tế… Và món ruốc ngon nhất là khi được chấm với mắm tôm pha với chanh, đường và ớt tươi rồi đánh cho ngầu bọt, cứ gọi là “hết nước chấm”.
Ruốc sau khi được sơ chế sẽ được đem đi luộc chín tới. Nước luộc ruốc sẽ được cho một chút gia vị như tương ớt, đường, hạt nêm để thịt ruốc đậm đà hơn. Sau khi con ruốc biển được vớt ra sẽ ngâm ngay vào bát nước đá để thịt ruốc giòn hơn.
Để chế biến món ruốc lạnh chua cay, ngoài ruốc thì còn có thêm những nguyên liệu phụ trợ như các loại rau củ quả xoài, dưa chuột, dứa, cà rốt, ớt ngố, sả, quất, rau thơm… Ruốc và các loại rau củ quả sẽ được thái miếng vừa ăn. Riêng các loại củ quả cũng sẽ được ngâm vào nước đá để giữ được độ giòn.
Tất cả các nguyên liệu kể trên sẽ được vớt ra để ráo nước rồi trộn đều với nước sốt trộn gỏi, rắc thêm chút lạc và vừng rang để tăng hương vị cho món ăn, như vậy là món ăn đã hoàn thành. Điểm độc đáo của món ăn này còn nằm ở cách trang trí món ăn. Ruốc lạnh chua cay sẽ được bày lên trên một chiếc bát phía dưới đựng đá lạnh, điều này sẽ giữ cho món ăn mát lạnh trong suốt quá trình thực khách thưởng thức.
Con ruốc biển không chỉ là một nguyên liệu dân dã mà còn là niềm tự hào trong kho tàng ẩm thực Quảng Ninh. Với thớ thịt dai giòn, dinh dưỡng dồi dào cùng sự đa dạng trong cách chế biến, ruốc biển luôn để lại dấu ấn khó quên cho thực khách.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về ẩm thực Quảng Ninh hay những trải nghiệm du lịch biển đặc sắc, đừng quên đồng hành cùng Hạ Long Media để có thêm nhiều gợi ý thú vị.