Nằm giữa khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ của đất mỏ Quảng Ninh, Đền Cửa Ông không chỉ là một địa điểm du lịch nổi bật mà còn là biểu tượng văn hóa và tâm linh lâu đời của người dân nơi đây. Với kiến trúc cổ kính và những truyền thuyết huyền bí, đền thu hút hàng ngàn lượt khách thập phương mỗi năm, tìm về không gian linh thiêng để cầu an, cầu tài. Hãy cùng Hạ Long Media khám phá những điều đặc biệt của Đền Cửa Ông – nơi mang nhiều giá trị văn hóa và lịch sử độc đáo, hứa hẹn mang đến cho bạn những trải nghiệm khó quên.
Đền Cửa Ông Quảng Ninh – điểm đến linh thiêng và cổ kính nơi đất mỏ
Bấy lâu nay, Đền Cửa Ông Quảng Ninh luôn được ca tụng là có vị trí thiên thời địa lợi, sơn thủy hữu tình với tầm nhìn hướng ra Vịnh Bái Tử Long trong xanh, mát mắt. Để lên được một lịch trình trọn vẹn, du khách hãy cùng tham khảo những kinh nghiệm tham quan, đi lễ Đền Cửa Ông dưới đây.
Vị trí địa lý và lịch sử hình thành của Đềm Cửa Ông
Đền Cửa Ông Cẩm Phả Quảng Ninh tọa lạc trên đồi khu 9A, phường Cửa Ông thuộc thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Di tích nằm cách trung tâm thành phố Hạ Long khoảng 40km về phía Đông Bắc. Ngôi đền nằm trên ngọn đồi cao khoảng 100m, có tổng diện tích quy hoạch khoảng 12,125ha.
Bên cạnh tên gọi Đền Cửa Ông Quảng Ninh, ngôi Đền còn được gọi là Đền Cửa Suốt. Bởi vị trí nằm cạnh cửa biển có tên Cửa Suốt. Địa thế “Tọa sơn hướng hải”, Đền Cửa Ông hội tụ các lợi thế về phong thủy với bên tả Thanh Long, bên hữu Bạch Hổ, phía trước mặt có Minh Đường là vịnh Bái Tử Long, còn sau lưng là Huyền Vũ.
Qua sử sách ghi chép lại, Đền Cửa Ông – Quảng Ninh được khởi dựng và tồn tại đã qua hơn 700 năm với nhiều cuộc đại trùng tu. Lúc khởi dựng, ngôi đền chỉ là một thảo am nhỏ, được làm từ tranh, tre, nứa… Vào khoảng năm 1907 – 1916, đền được trùng tu tại. Đến năm 1916, khu di tích xây dựng thêm đền Thượng, đền Trung, đền Hạ và chùa.
Trong những năm sau, đền tiếp tục được tu bổ và tôn tạo. Vào năm 2014, quy hoạch tổng thể khu di tích Đền Cửa Ông Cẩm Phả Quảng Ninh đã được phê duyệt với diện tích lên tới 18,125ha. Đến năm 2017, đền Trung được xây dựng và hoàn công vào năm 2017.
Đền Cửa Ông thờ Đức Ông Đệ Tam Cửa Suốt, hay Trần Quốc Tảng, con trai thứ ba của Trần Hưng Đạo. Ông là tướng tài, đã bảo vệ bến cảng Cửa Suốt khỏi giặc Nguyên, nên được người dân tôn kính. Trước khi thờ Trần Quốc Tảng, nơi đây chỉ có Miếu Hoàng Tiết Chế, thờ Hoàng Cần, người có công trong việc đánh giặc ngoại xâm. Vào đầu thế kỷ XX, Miếu Hoàng Tiết Chế được nâng cấp thành Đền Cửa Ông, nơi dân làng thờ Hưng Nhượng Vương cùng các vị thần khác.
Xem thêm
Tổng quan kiến trúc nghệ thuật ở Đền Cửa Ông
Theo giới thiệu Đền Cửa Ông, nơi đây ban đầu chỉ thờ Đức Ông Trần Quốc Tảng. Sau khi xây dựng thêm các khu đền, chùa thì thờ tự thêm nhiều danh nhân. Cụ thể:
- Đền Hạ: Gồm đền Mẫu và đền Trung Thiên Long Mẫu;
- Đền Trung: Thờ Khâm Sai Đông Đạo Tiết Chế Hoàng Cần và Sơn thần, Thủy thần;
- Đền Thượng: Gồm đền Thượng, đền Quan Chánh, đền Quan Châu, chùa và lăng mộ Trần Quốc Tảng;
- Đền Cặp Tiên: Thờ một vị tiểu thư – con gái Trần Quốc Tảng (còn gọi là “Cô bé Cửa Suốt”), quan Chánh, các vị nhân thần, Phật, Ngọc Hoàng, Nam Tào, Bắc Đẩu và Tiên Thiên Thánh Mẫu.
Chất liệu dựng đền Cửa Ông được sử dụng từ các loại vật liệu như đá đúc, gạch Bát Tràng, ngói mũi đất nung, vữa hồ pha mật. Những họa tiết trang trí trong đền dựa trên các điển tích về tứ linh Long, Ly, Quy, Phụng.
Đặc biệt Đền Cửa Ông còn sở hữu nhiều pho tượng có niên đại hàng trăm năm. Trong đó có 34 pho tượng lớn nhỏ được chạm trổ công phu, tinh xảo trong tư thế ngồi trong ngai, khám, long đình mang nhiều giá trị nghệ thuật cao. Ở vị trí cao nhất trong quần thể di tích Đền Cửa Ông là pho tượng Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng cao 10m, nặng 40 tấn.
Xen lẫn trong kiến trúc Đền Cửa Ông cổ kính, trang nghiêm có nhiều cây cổ thụ, cây tiểu cảnh, hoa tươi quanh năm tạo nên không gian thư thái, bình an cho du khách khi ghé thăm nơi này.
Thời điểm nào thích hợp để du hí đến Đền Cửa Ông?
Đền Cửa Ông luôn mở cửa để tiếp đón nhân dân địa phương và du khách trong và ngoài nước tới tham quan, lễ bái. Ngay cả đêm giao thừa, đền vẫn mở cửa để mọi người tới bái phật, cầu nguyện. Thời điểm lý tưởng nhất để ghé thăm nơi đây là dịp đầu năm mới vì lúc này thời tiết mát mẻ, dễ chịu, ít mưa.
Đây là địa điểm tham quan du lịch mở cửa miễn phí chào đón du khách đến tìm hiểu văn hóa, lịch sử và lễ bái, vãn cảnh tại đền. đền Cửa Ông Quảng Ninh mở cửa từ 7h sáng đến 5h chiều hàng ngày, mở cửa tất cả các ngày trong năm, kể cả đêm giao thừa để phục vụ nhu cầu cúng lễ, cầu nguyện của người dân.
Bạn sẽ cần phải chi trả một số dịch vụ khi sử dụng tại đây như:
- Phí gửi xe 10.000đ/ xe máy, 30.000đ/ xe oto
- Mua lễ tại đền có giá khoảng 50.000 – 150.000đ/ lễ đã được chuẩn bị đầy đủ.
Những điểm đặc của Đền Cửa Ông dành cho du khách khi có dịp ghé qua
Quần thể di tích Đền Cửa Ông trở thành địa điểm du lịch hấp dẫn thu hút đông đảo người dân địa phương, du khách trong và ngoài nước đến tham quan và chiêm bái bởi những nét đặc sắc:
- Lịch sử Đền Cửa Ông có niên đại hơn 700 năm, còn lưu giữ những câu chuyện hào hùng và linh thiêng.
- Kiến trúc Đền Cửa Ông được mệnh danh là đẹp nhất ở Quảng Ninh với nhiều giá trị văn hóa, lịch sử độc đáo và hội tụ tứ linh vật phong thủy. Hình ảnh ngôi đền trong mắt du khách không chỉ cổ kính, trang nghiêm mà có cảnh quan trong lành, mát mẻ, và tĩnh mịch.
Bên cạnh đó, nếu đi du lịch Hạ Long, bạn nhất định không nên bỏ qua lễ hội Đền Cửa Ông Quảng Ninh với hàng loạt các sự kiện hấp dẫn:
- Lễ hội Đền Cửa Ông chính hội tổ chức vào ngày 3-4/2 và 3-4/8 âm lịch.
- Lễ Cầu siêu, Lễ xin mở cửa hội Đền và dâng hương rước Đức Ông. Người ta thường tế lễ và rước kiệu bài vị của Trần Quốc Tảng từ đền ra miếu ở Trác Chân mô phỏng ngài đi du tuần bảo vệ bờ cõi.
- Lễ rước Đức Ông hồi cung an vị trở về đền.
- Hội Đền Cửa Ông với nhiều hoạt động văn hóa cùng nhiều trò chơi dân gian như bịt mắt đánh trống, gẩy gậy, kéo co, tổ tôm điếm, nấu cơm, têm trầu…
Đền Cửa Ông không chỉ là một điểm đến linh thiêng mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa và lịch sử quý báu của vùng đất mỏ Quảng Ninh. Với kiến trúc cổ kính, vị trí địa lý thuận lợi và truyền thuyết phong phú, đền thu hút ngày càng nhiều du khách đến khám phá và chiêm bái. Hành trình đến Đền Cửa Ông chắc chắn sẽ giúp du khách hiểu thêm về lịch sử và văn hóa địa phương, mang lại cảm giác bình yên, thư thái giữa khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp.
